امروزه سیستم‌های گرمایشی ساختمان به دو روش اصلی لوله‌کشی می‌شوند:
1. لوله‌کشی سنتی
2. لوله‌کشی کلکتوری
همچنین لوله‌کشی می‌تواند از کف یا از سقف ساختمان اجرا شود.
در روش سنتی، آب گرم خروجی از موتورخانه یا پکیج مستقیماً وارد مدار رفت و برگشت رادیاتورها می‌شود. اما در روش کلکتوری، آب ابتدا وارد کلکتور شده و سپس به‌طور یکنواخت بین رادیاتورها توزیع می‌شود.
کلکتور چیست و چه کاربردی دارد؟
کلکتور یک قطعه میله‌ای شکل با چندین انشعاب است که جریان آب گرم و سرد را به‌صورت جداگانه به رادیاتورها منتقل می‌کند.
در برخی مدل‌ها، خروجی‌هایی برای نصب شیر هواگیری اتوماتیک نیز تعبیه شده است.
عملکرد آن به این صورت است:
آب گرم از یک سمت وارد کلکتور شده و از طریق شیرهای نصب‌شده به سمت رادیاتورها می‌رود.
آب برگشتی نیز دوباره وارد کلکتور شده و سپس به سمت پکیج یا موتورخانه هدایت می‌شود تا دوباره گرم گردد.
مزایای لوله‌کشی شوفاژ به روش کلکتوری
توزیع یکنواخت گرما: همه رادیاتورها با سرعت و دمای تقریباً یکسان گرم می‌شوند.
رفع مشکل اختلاف دمایی: برخلاف روش سنتی، رادیاتورهای نزدیک و دور تفاوت محسوسی در دما ندارند.
امکان کنترل مستقل هر رادیاتور: در صورت بروز مشکل، می‌توان یک مدار را قطع کرد بدون اینکه کل سیستم از کار بیفتد.
صرفه‌جویی در زمان و هزینه تعمیرات: چون فقط بخش معیوب جدا می‌شود.
مراحل آماده‌سازی و نصب لوله‌کشی کلکتوری
1. اتصال کلکتور به پکیج یا آبگرمکن
آب سرد ورودی ابتدا به کلکتور آب سرد وصل می‌شود و سپس یک انشعاب به منبع گرمایش داده می‌شود. خروجی گرم پکیج نیز به کلکتور آب گرم متصل می‌گردد.
2. انتخاب تعداد انشعاب کلکتور
بسته به تعداد رادیاتورها باید کلکتوری با خروجی مناسب انتخاب کنید. توصیه می‌شود همیشه یک یا دو خروجی اضافه در نظر بگیرید تا در آینده امکان توسعه وجود داشته باشد.
3. محل نصب رادیاتورها
مکان شیرهای رفت و برگشت رادیاتورها باید دقیقاً علامت‌گذاری شود. رعایت ارتفاع استاندارد (۱۵ سانتی‌متر از کف برای برگشت و ۵۰ سانتی‌متر برای فاصله شیرها) الزامی است.
4. اجرای لوله‌کشی
لوله‌های ۵ لایه با قطر ۲۵ یا ۳۲ میلی‌متر برای مسیر اصلی و لوله‌های ۱۶ میلی‌متر برای رادیاتورها استفاده می‌شوند.
آب گرم خروجی از پکیج وارد کلکتور رفت می‌شود و پس از گردش در رادیاتورها، دوباره از طریق کلکتور برگشت به پکیج منتقل می‌گردد.
5. اتصال رادیاتورها و حوله‌خشک‌کن
هر رادیاتور به شیر رفت و برگشت اختصاصی خود متصل می‌شود. تنها تفاوت در حوله‌خشک‌کن است که لوله‌کشی آن به‌صورت افقی اجرا می‌شود و معمولاً در ارتفاع ۸۰ سانتی‌متری از کف نصب می‌گردد.
جمع‌بندی
لوله‌کشی شوفاژ به روش کلکتوری علاوه بر افزایش راندمان حرارتی، امکان کنترل و تعمیر آسان‌تر سیستم را فراهم می‌کند. این روش به‌ویژه برای ساختمان‌های جدید بسیار توصیه می‌شود زیرا باعث کاهش اتلاف انرژی و توزیع یکنواخت گرما می‌شود.
